Առողջապահություն Հոգեբանի անկյուն 

Մտածողության խանգարումներ

Մտածողության խանգարումները կարևոր դեր են խաղում ընդհանուր հոգեախտաբանության մեջ: Մտածողության ախտաբանությունը կարող է հանդես գալ հետևյալ ձևերով`

1. Մտածողության բովանդակության խանգարումներ

 

2. Զուգորդության գործունեության խանագարումներ

 

Մտածողության բովանդակության խանգարումները արտահայտվում են հետևյալ ձևերով`


Մտածողության տեմպի խանագարում - դանդաղեցնելու դեպքում դիտվում է պատկերացումների աղքատացում, հիվանդը մեծ դժվարութամբ է կատարում ցանկացած մտավոր աշխատանք, նրանց խոսքը լինում է սակավատառ (դեպրեսիվ վիճակների ժամանակ):

 

Մտածողության արագացումը - դիտվում է մտքերի ընթացքի աշխուժությամբ, հարատևությամբ, ուշադրության շեղվածության պատճառով հիվանդը մի միտքը չավարտած սկսում է մյուս միտքը: Հիվանդները շատախոսում են, իսկ նրանց մտածողությունը դառնում է մակերեսային (մանիակալ վիճակի ժամանակ):


Մտածողության ճեղքվածությունը – դիտվում է շիզոֆրենիայի ժամանակ: Դրան բնորոշ է մտքերի միջև տրամաբանական կապի բացակայությունը: Մտքի խցանումը արտահայտվում է նրանով, որ հիվանդը անսպասելիորեն պապանձվում է, հիվանդը զգում է, որ միտք չունի, դրանք չքացան: Բայդ մի քանի րոպե հետո շարունակում է կիսատ թողած միտքը:

 

Աուտիստական մտածողություն - լինում է իրադարձություններից կտրված և բնութագրվում  է հիվանդի ներաշխարհով, երևակայությամբ, ցնորքներով ու զառանցանքներով:

 

Սիմվոլիկ մտածողություն - արտահայտվում է նրանով, որ հիվանդները հատուկ և միայն իրենց հասկանալի իմաստ են դնում իրենց արտահայտած մտքերի  և երևույթների մեջ: Օրինակ կարմիր գույնը կարող է հիվանդի համար հանդիսանալ դժբախտության ահազանգ, կամ նախադասության մեջ եղած բառերի թիվը ցույց տա, թե քանի օր է մնացել նրանց ապրելու:

 

Մտածողության պերսևերացիա - դա արդեն ասված խոսքի, նախադասության միօրինակ կրկնությունն է (շիզոֆրենիայի և գանգուղեղային վնասվածքների ժամանակ:

 

Դատարկաբանություն - երբ հիվանդը անկապ իմաստավորություն  է անում`    անկարող լինելով արտահայտել ասելիքն ու էությունը (էպիլեպսիա, շիզոֆրենիա և գանգուղեղային վանսավածքներ):

 

 Մտահոսություն - մենտիզմ: Մտքերի, պատկերերի, պատկերացումների հորձանքն է, դրանք կողմնակի ուժերի կողմից հարուցված լինելու զգացում:

 

 Մտածողության հանագամայնություն - մտքի դժվարահոսությունը բնորոշ է էպիլեպսիային: Իներտության հետ մեկտեղ հիվանդը կանգ է առնում ավելորդ մանրամասների վրա` չկարողանալով էականը տարբերել երկրորդականից:


Նույն շարքից