Միասեռականության քարոզչության հնարավոր վտանգների մասին Analitik.am-ը զրուցեց «Մադաթյան» հոգեբանական կենտրոնի հիմնադիր տնօրեն, հոգեբան Միհրդատ Մադաթյանի հետ:
- Պարոն Մադաթյան, կարելի՞ է արդյոք տարբերակել մարդուն ըստ սեռական կողմնորոշման և դրա մասին բարձրաձայնել:
- Պետք է հասկանալ, որ մարդու անկողինն իր ինտիմ տարածքն է ու դրա մասին չպետք է բարձրաձայնել ու շահարկել և վստահ եմ, որ բոլորն էլ այդպես են վարվում: Դիֆերենցել մարդուն ըստ անկողնու և իրավունքներ վերապահել դրա համար, սա ես համարում եմ սպեկուլյացիա:
Ամեն մարդ իրավունք ունի իր սեռական կյանքն, անկողինն ու անձնական կյանքը կազմակերպելու: Ես էլ ունեմ բազմաթիվ ծանոթներ, ովքեր իմ սեռական կողմորոշմանը չեն, բայց դրանից մեր հարաբերությունները չեն փոխվում, որովհետև ընկալում եմ որպես մարդ և չեմ պատրաստվում նրա հետ անկողին կիսել, որ իրեն համոզեմ, որ դա սխալ է կամ չգիտեմ ինչ: Ոչ ոք չգիտի՝ ես տանն ինձ ինչպես եմ պահում, միգուցե մազոխիստ կամ սադիստ եմ, բայց դրա մասին չեմ բարձարաձայնում կամ քարոզում՝ ասելով՝ եկեք մազոխիստների և սադիստների իրավունքները պահենք:
- Գիտենք, որ ԼԳԲՏ համայնքի գործունեությունը ներկայացնում են որպես ազատության նշան, ի՞նչ կասեք այս մասով:
- Ես ճիշտ չեմ համարում, որ իմ երեխան կարող է փողոցում տեսնել գեյ շքերթ, ու դա անվանում են ազատության նշան: Դա ազատության նշան չէ, ինչի՞ց եք ուզում ազատել երեխային՝ իր հորից ու մորի՞ց, ի՞նչ ազատության մասին է խոսքը, այդ ի՞նչ ազատություն է քարոզվում, ես դա չեմ կարողանում հասկանալ: Արդյո՞ք դա քարոզելու նյութ է, եթե ես ինչ-որ ուրիշ սեռական կյանքով եմ ապրում ու գտել եմ, որ դա լավն է, ուրեմն պետք է քարոզե՞մ ու ասեմ՝ եկեք, այսպես ապրեք ձեր սեռական կյանքը, ճի՞շտ կլինի դա: Սա անգամ խոսելու թեմա չէ, ոչ մեկիս չեն սովորեցնում, թե ինչպես սեռական կյանքով ապրենք, մեր մամաները չեն նստում մեզ ասում՝ բալիկ ջան, այ այսպես կապրես սեռական կյանքով, կամ այ այսպես կպառկես ու կկանգնես, ինչի՞ են հիմա որոշել դա քարոզ դարձնել, իմաստը ո՞րն է: Ես հոմոֆոբ չեմ, բայց հոմոսեքսուալիստների քարոզիչն էլ չեմ ու դեմ եմ այդ քարոզին:
- Ինչպե՞ս կարելի է հիմնավորել «քրիստոնյա ԼԳԲՏ համայնք» բառակապակցությունը և արդյոք կարող է եկեղեցին խրախուսել դա:
- Նույն ձև թող ասեին նացիստ ԼԳԲՏ համայնք, ես չգիտեմ՝ ո՞ր մի քրիստոնությունն է՝ կլինի դա կաթոլիկ եկեղեցի, ուղղափառ, հայ առաքելական եկեղեցի, որը մեզ մոտ համարվում է պաշտոնական կրոն, այդ ո՞ր մեկն է խրախուսում ԼԳԲՏ համայնքին, կարծում եմ՝ ոչ ոք: Այդ դեպքում, ինչո՞ւ է քրիստոնյա բառը կապվում հետևից, ի՞նչ կապ ունի դա Քրիստոսի, Աստծու և այլ գաղափարների հետ, Աստվածաշնչում որտե՞ղ է ԼԳԲՏ-ն քարոզվում, մենք ունենք Սոդոմ ու Գոմոր և Աստվածաշնչում այդ ամեն ինչը նկարագրված է: Եկեք ինցեստն էլ քարոզենք, մենք նման դեպքեր էլ ենք ունենում Հայաստանում, եկեք մի հատ էլ այդպիսի պառադ անենք՝ թող են պապաներն ու աղջիկները, ովքեր սեռական կյանքով են իրար հետ ապրում, դուրս գան փողոց ու ասեն, որ դա է ճիշտը: Չի կարելի, մենք փորձում ենք դա կանխել, փորձում ենք հասկանալ, որ դա ազդում է երեխայի հոգեբանության վրա: Եկեք պեդոֆիլիան էլ քարոզենք, ինչի՞ մասին է խոսքը, եթե մենք կարող ենք ԼԳԲՏ-ի մասին երեխաներին քարոզել, միանգամից պեդոֆիլիան էլ քարոզեք և չգիտեմ՝ ուր գնանք:
- Ըստ ձեզ, որքանո՞վ է Հայաստանում երեխաների և դեռահասների հոգեբանությունը պաշտպանված ԼԳԲՏ համայնքի ներկայացուցիչների քարոզներից:
- Ես անգամ ինձ չեմ համարում պաշտպանված ԼԳԲՏ համայնքի կողմից, որովհետև այսօր նրանք ավելի պաշտպանված են և ավելի շատ իրավունքներ ունեն մեր երկրում, քան մնացածը: Եթե այդ համայնքի ներկայացուցիչներից որևէ մեկը որոշի գալ և մտնել իմ հիմնարկ, ու ինչ-որ բան այնպես չլինի, բողոքելու է, ասելով, որ այդ հիմնարկի ներկայացուցիչն ինձ սուրճ չտվեց ու այդ պարագայում միայն ես եմ տուժվելու: Կամ ոստիկանությունը, որը մեր երկրի կարևոր կառույցներից մեկն է, ինչպե՞ս պետք է մեզ պաշտպանի ԼԳԲՏ համայնքից… ախր նրանք էլ պաշտպանված չեն:
Հիմա, երբ խոսում ենք ԼԳԲՏ համայնքի ֆորումի քարոզչության դեմ, թվում է, թե բոլորս հոմոֆոբներ ենք, բայց նման խնդիր չկա, մեզ դա ուղղակի պետք չէ, ոչ թե դրան դեմ կամ կողմ ենք, պարզապես դա մեզ հետաքրքիր չէ: Դա անձնական կյանք է, ու ոչ ոք իրավունք չունի խցկվել այդտեղ, իսկ ԼԳԲՏ համայնքը մեզ քաշում է ներս, ասում է՝ տեսեք, մենք ինչ ենք անում, ու մենք լավ ենք անում, ու սա ճիշտն է, ու մենք սենց ենք անելու: Չեմ ուզում այդ մարդու անկողին մտնեմ, ինչի՞ եք ինձ զոռով մտցնում այդ անկողին, և դա բավական չէ, իմ երեխային էլ եք ներքաշում: Չե՞ք կարծում, որ այդ երեխան դեռ պատրաստ չէ անկողին մտնելու, նա դեռահասության մեջ է, դուք ասում եք՝ ԼԳԲՏ ֆորում, նա շոկի մեջ է ընկնում, չի կարողանում հասկանալ, թե դա ինչ է, որովհետև մենք նրան չենք ասել, թե ինչպես ենք ծնել իրեն, նա դեռ չի հասկանում, որ մաման ու պապան սեռական հարաբերություն են ունեցել, որ ինքը ծնվել է: Դա արդա՞ր է, ճի՞շտ է արդյոք, բա ինչպե՞ս կարող է այդ մարդու հոգեբանությունը կայուն մնալ, որովհետև իրեն սարքում ենք կամ հոմոսեքսուալիզմին կողմ, կամ հոմոֆոբ, հետո էլ ասելու ենք հոմոֆոբ ունենք:
Երեխան տոլերանտ վերաբերմունք չի կարողանալու ցույց տալ ԼԳԲՏ համայնքի ներկայացուցիչներին, որովհետև փոքր տարիքում նրան ասում ենք՝ ընտրի՝ կամ հոմոֆոբի կողմը, կամ մյուսի: Դեռահասներն իրենց մեջ բողոք ունեն և ցանկանում են իրենց արտահայտել, ինչո՞ւ են դեռահասության շրջանում երեխաներն ուզում ծխել, սա հենց այդ բողոքի արդյունքն է: Այդ բողոքը կարող է բերել նրան, որ դեռահաս երեխաները գնան հոմոսեքսուալիզմի կողմ, և դա ամենախոցելի շրջանն է նրանց համար: Երեխան եթե գնաց ԼԳԲՏ համայնքի կողմ, նա էլ հետ գալու ճանապարհ չի ունենալու, որովհետև այնտեղ նրան պահելու են, ամեն ինչ անելու են գրավելու համար, այնտեղ շատ հարցերում ավելի հեշտ է լինելու ռեալիզացվելը, պատասխանատվության շրջանակն ավելի փոքր է լինելու և նման բաներ:
Ես տոլերանտ վերաբերմունք ունեմ ԼԳԲՏ համայնքի նկատմամբ: Նրանք ԽՍՀՄ տարիներին էլ են եղել, մենք ունեցել են Գեորգի Մինասյան, երգիչներ, ովքեր այդ համայնքի ներկայացուցիչներ են եղել, բայց դրանից մենք չենք դադարել իրենց երգերը լսել ու սիրել, որովհետև նրանք չեն փաթաթվել մեր վզին, չեն սկսել մեզ բացատրել, որ սխալ ենք ապրում, չեն փորձել մեր երեխաների հետ հարցեր լուծել:
- Այո, այլ սեռական կողմնորոշում ունեցող մարդիկ միշտ էլ եղել են, բայց վերջին տարիներին կարծես թե ավելացել են նման մարդիկ, ինչպես նաև ակտիվացել է քարոզչությունը, ինչի՞ հետ է դա կապված, ըստ Ձեզ: Ի՞նչ պետք է անի կառավարությունը, որ չի անում:
- Մենք ազգ ենք, որը պահպանվել ու մնացել է: ԼԳԲՏ համայնք եղել է Մակեդոնացու, Կալիգուլայի ժամանակներից, և նրանց աճելու խնդիրը գալիս է հենց ագիտացիայից, գալիս է նրանից, որ ԼԳԲՏ-ն ասոցացվում է ազատության հետ, ու տպավորությունն այն է, որ եթե ես նրանց համայնքի ներկայացուցիչ չեմ, ուրեմն ազատ չեմ: Այդ ամենը գալիս է նրանից, որ տեսահոլովակներ և տարբեր ֆիլմեր են նկարվում դրա մասին, ռոմանտիզմ է դրվում դրա մեջ, գալիս է նրանից, որ երբ մարդը գտնվում է ունիկալացման շրջանում և ուզում է տարբերվել բոլորից, իրեն բերում են այդ դաշտ, ասում են՝ եղիր հոմոսեքսուալ ու կլինես ունիկալ, գալիս է նրանից, որ այդպիսին լինելու համար տարբեր ձևի մոտիվացիաներ են ստեղծում: Չի կարելի այդպես անել, թողեք բնականոն հունը մնա, չի կարելի ձեռք տալ մի բանի, որը վտանգավոր է, մի սարքեք Սոդոմ-Գոմոր: Իսկ վաղը դա հաստատ լինելու է, ժայթքելու է այդ հրաբուխն ու բոլորիս տանելու է իր հետ:
Ես չեմ կարող ասել, որ լավ կառավարություններ ենք ունեցել, նաև չեմ կարող ասել, որ ԽՍՀՄ-ի շրջանում լավ երկիր ենք ունեցել, ոչ, մենք ունեցել ենք վատ երկիր և շատ բացասական բաներ կային, բայց դա չի նշանակում, որ պետք է մի կեղտը տեղափոխել մյուս տեղ՝ ասելով, որ սա մի քիչ մաքուր կեղտ է: Չեմ ասում, որ նախորդ կառավարության ժամանակ ԼԳԲՏ համայնք չի եղել, և ես վրդովված չեմ եղել, պարզապես այն ժամանակ չի հասել այն շեմին, որին այսօր է, որովհետև այն ժամանակ ֆորումի հարց չի էլ բարձրաձայնվել:
- Խոսվում է այն մասին, որ ԼԳԲՏ համայնքի քարոզչության արդյունքում կարող է ծնելիության լուրջ խնդիր լինել, ի՞նչ կասեք այս մասին:
- Իհարկե, կլինի, եկեք պատկերացնենք, որ ԼԳԲՏ համայնքն առավելություն ունեցավ և Հայաստանը որպես մոդել վերցնենք, պարզ է, որ մի քանի տասնամյակ հետո ծնելիության լուրջ խնդիր ենք ունենալու և արդյունքում ունենալու ենք ոչնչացում, իսկ Հայաստանի առաջնային խնդիրը, որը դրվել է բոլոր կառավարությունների կողմից՝ ծնելիության աճն է, որովհետև մենք պատերազմ տարած, զոհեր տված երկիր ենք, մենք նվազում ենք և պետք է կարողանանք ծնելիության աճն ապահովել: Սա ազգապահպան ստրատեգիկ խնդիր է Հայաստանի համար, բա ինչպե՞ս ենք ազգը պահելու: Ադրբեջանցին ունենում է 7 երեխա, մենք ունենում ենք 3-ը, մի մասն էլ ընդհանրապես չի ունենում, հիմա էլ ասում ենք ԼԳԲՏ, իսկ մանկատներում էլ ով կար, որդեգրեք ու գնացինք դեպի 0: Արդյունքում չենք ունենում աճ, այդ դեպքում ո՞ւմ են քարոզում, ի՞նչ են քարոզում՝ ոչնչացո՞ւմ, եկեք ուղղակի պետականորեն հայտարարենք, որ Հայաստանն այսուհետև գոյություն չունի, հանձնենք հողերը մեկնումեկին և գնանք ուրիշ տեղ ապրենք:
Այս խնդիրը հեռահար հարված է, որ 50-100 տարի հետո հայ ու Հայաստան չլինի, գոյություն չունենա՝ առանց պատերազմի: Այս նպատակներին հասնելու համար արվում են նաև այլ քայլեր՝ այսօր համացանցում ունենք արդեն տեսակետներ, որ ադրբեջանցին էլ է մարդ, մենք սիրում ենք նրան, ի՞նչ անենք, որ զինվորական է և այլն:
- Վերջին շրջանում երեխաներին ակտիվ ներառում են տարբեր գործընթացներում՝ այդ թվում քաղաքական քարոզչության մեջ, այս մասին ի՞նչ կասեք:
- Երեխաներին չպետք է ներառել ոչ մի գործընթացի մեջ՝ ոչ քաղաքական և ոչ էլ նմանատիպ, չի կարելի երեխայից խլել իր մանկությունը, չի կարելի երեխային դիրքորոշել փոքր տարիքից որևէ ուղղությամբ, չի կարելի նրա մանկությունն ապականել: Դեռևս հեղափոխության ժամանակ, երբ փոքրիկ մանկահասակ երեխաներին հանում և փողոց էին փակում, ես դեմ էի դրան, որովհետև երեխան շփվում է մեծ պրոբլեմի հետ, որն իրենը չէ, նա չի կարող այդ տարիքում ընկալել դա, ուր մնաց կարծիք արտահայտել: Մարդիկ դրան հպարտությամբ էին նայում՝ առանց հասկանալու, որ երեխան անառողջ հոգեբանություն ունի, անկախ նրանից՝ Նիկոլը ճիշտ է, թե սխալ, կամ հեղափոխությունը ճիշտ է, թե սխալ: Դա սխալ է՝ կապ չունի Նիկոլի համար է լացում, թե ում, այդ ֆանատիզմը կամ երեխաներին այլասերելը բերելու է սերնդի խնդրին, հետո ենք դա զգալու, ես չեմ լինելու, բայց այս խնդիրն իմ երեխաներն են զգալու:
-Տեսեք, մենք խոսում ենք երեխաների մասին, հետևաբար չպետք է մոռանանք կրթական ոլորտը, որը շատ կարևոր է երեխաների զարգացման և առողջ հոգեբանության համար: Վերջերս համացանցում հայտնվեց լուսանկար, որից պարզ դարձավ, որ ԿԳ նախարար Արայիկ Հարությունյանն ընդունել է Կարաբինա անունով՝ անձնագրով Գարիկ, ԼԳԲՏ համայնքի ակտիվիստին, ով հանդիպումից հետո ՖԲ գրառում է կատարել, որ բավարարված է հանդիպումից, ի՞նչ կասեք այս մասին, քանի որ շատ քննադատվեց, ի վերջո ԼԳԲՏ համայնքի ներկայացուցիչը չի կարո՞ղ որևէ խնդրով մոտենալ պետական պաշտոնյային:
- ԼԳԲՏ համայնքի ներկայացուցիչն իմ նման մարդ է և իրավունք ունի հանդիպել ԿԳ նախարարի հետ ինչ-որ հարցեր քննարկելու համար: Որպես պետության ներկայացուցիչ՝ ԿԳ նախարարի պարտականությունն էր լուսաբանել այդ հանդիպումը, պարտականությունն էր պետությանը զերծ պահել անհատ մարդու անկողնային խնդիրներից՝ դա լինի ԼԳԲՏ ներկայացուցիչ, թե ես: Պետությունը չպետք է զբաղվի անկողնային խնիրներով, ես հասկանում եմ, որ կարող է այնպես պատահել, որ ինչ-որ ԼԳԲՏ ներկայացուցիչ որոշել է կրթական հարցով դիմել ԿԳ նախարարին, բայց պետք է բարձրաձայնվեր, թե ինչի մասին է եղել հանդիպումը, որ մարդիկ դրան անձնային որակներ չտային, դա պետք է բացատրվեր, պետք է ասվեր, թե ինչ հարցեր են քննարկվել հանդիպման ընթացքում: Եթե ԿԳ նախարարն իր մամուլի խոսնակի միջոցով գրեր, թե ինչի մասին է եղել այդ հանդիպումը, ԼԳԲՏ համայնքի ներկայացուցչի գրված բավարարվածը կընդունվեր: Բայց այսօր ԿԳ նախարարի լռությունից հասկանում ենք, որ խոսակցությունը եղել է ԼԳԲՏ ոլորտից: Իսկ եթե ԿԳ նախարարն այդ ոլորտի մեջ խոսելու բան ունի, ուրեմն մեր կրթությունը քանդվեց, և մեր երեխաները ոչնչացան: Իհարկե, մարդիկ վախենում են, որ իրենց երեխաներին դպրոցում դասաժամեր տան կամ դասագրքեր տպվեն ԼԳԲՏ համայնքի մասին: Դուք համոզված ե՞ք, որ ֆորումը չի լինելու, ինչքան էլ պետությունն ասում է, որ դա տեղի չի ունենալու, միգուցե դա բարձր աղմուկով չլինի, բայց ենթադրում եմ, որ դա տեղի է ունենալու:
Եթե վաղը ես մերկ դուրս գամ փողոց քայլեմ, ինձ կձերբակալեն, իսկ եթե ԼԳԲՏ համայնքի ներկայացուցիչները պատրաստվեն մերկ դուրս գալ և պառադ անել, իրենց չեն ձերբակալի: Դուրս է գալիս, որ պետականորեն ասում են՝ եղիր ԼԳԲՏ, որ շահես, որ ունենաս առավելություններ: Այս ամեն ինչին ես դեմ եմ, դեմ է կինս, ընկերներս, և մենք բոլորով դուրս ենք գալու ու ասելու ենք, որ դեմ ենք՝ անկախ նրանից, թե ով է նստած կառավարությունում: Պետք չէ սա կապել կառավարության պերսոնաների հետ ու ասել, որ եթե պերսոնան ասել է, ուրեմն ճիշտ է՝ ոչ, սա սխալ է, ով ուզում է լինի:
-Ի՞նչ եք կարծում, պարոն Փաշինյանը տեղյա՞կ է ԼԳԲՏ համայնքի թեմաների մասով երկրում զարգացող իրավիճակից:
- Եթե Նիկոլ Փաշինյանը տեղյակ չէ այս ամեն ինչից, ուրեմն նա ոչ կոմպետենտ վարչապետ է, որովհետև այսօրվա դրությամբ սա Հայաստանում հասունացած ամենամեծ խնդիրներից մեկն է: Եթե իր կառավարության ներքո գործող երկրում նման խնդիր ու շարժումներ է ձևավորվում կամ Շուռնուխ է տեղի ունենում, և նա տեղյակ չէ, էլ ի՞նչ ասեմ:
Օֆելի Իսրայելյան
