Արցախի մարդու իրավունքների պաշտպանը նոյեմբերի 20-ին, երեխաների համաշխարհային օրվա առթիվ նամակ է ուղարկել ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի գործադիր տնօրեն Հենրիետա Ֆորին, որում, մասնավորապես, ասված է.
«Հարգելի՛ տիկին Ֆոր,
Նոյեմբերի 20-ը քաղաքակիրթ աշխարհի համար կարևոր օր է, քանզի հենց այդ օրն է ՄԱԿ-ի Գլխավոր վեհաժողովը ընդունել Երեխայի իրավունքների հռչակագիրը (1959 թ.) և Երեխայի իրավունքների մասին կոնվենցիան (1989 թ.): Այս երկու փաստաթղթերը հիմնված են մարդկության կարևոր առաքելության վրա` անվերապահորեն պաշտպանելու երեխաների իրավունքները ցանկացած իրավիճակում` երաշխավորելով նրանց զարգացման համար անհրաժեշտ պայմանները:
Ցավոք, այսօր, երբ ամբողջ աշխարհը նշում է Երեխաների պաշտպանության միջազգային օրը, Արցախի (Լեռնային Ղարաբաղի) երեխաները զրկված են իրենց իրավունքներից, այդ թվում ՝ երեխաների կյանքի, առողջության իրավունքից, ընտանիքի և համայնքի հետ լինելու իրավունքից, անձնային զարգացման ու պաշտպանության իրավունքից, կրթության իրավունքից և մի շարք այլ հիմնարար իրավունքներից: Նրանք զրկված են իրենց իրավունքներից սեպտեմբերի 27-ից նոյեմբերի 9-ը Ադրբեջանի կողմից Արցախի Հանրապետության դեմ սանձազերծված ագրեսիայի պատճառով:
Պատերազմի ընթացքում Ադրբեջանը Արցախի մոտ 170 (շուրջ 70%) համայնքներում դիտավորյալ և չտարբերակված հարվածների է ենթարկել քաղաքացիական նշանակության օբյեկտներ, բնակելի շինություններ, ենթակառուցվածքներ: Քաղաքացիական անձանց շրջանում արձանագրվել է առնվազն 50 զոհ և 163 վիրավոր, ներառյալ՝ 1 զոհված և 9 վիրավոր երեխա:
Կյանքին և առողջությանը սպառնացող վտանգից պաշտպանվելու համար Արցախի երեխաներն իրենց ընտանիքների հետ տեղահանվել են՝ ապաստանելով առավել անվտանգ վայրերում՝ Արցախում և Հայաստանի Հանրապետության տարածքում:
Դիտավորյալ ու չտարբերակված հարձակումների են ենթարկվել նաև դպրոցները, մանկապարտեզները և հիվանդանոցները: Նախնական տվյալներով՝ Արցախում ադրբեջանական ագրեսիայի հետևանքով վնասվել է առնվազն 71 դպրոց, 14 մանկապարտեզ՝ չհաշված ադրբեջանական զինված ուժերի վերահսկողության տակ գտնվող՝ ԱՀ համայնքների դպրոցներն ու մանկապարտեզները: Կրթության իրավունքից զրկվել են 23,978 դպրոցական տարիքի և 4,036 նախադպրոցական տարիքի երեխաներ:
Ադրբեջանական օկուպացիայի և Արցախի մի շարք համայնքների՝ Ադրբեջանին հանձնելու հետևանքով հազարավոր երեխաներ դարձել են անտուն՝ զրկվելով իրենց իրավունքներից և անհոգ մանկությունից: Բազմաթիվ երեխաներ կորցրել են իրենց հայրիկներին ու հարազատներին, ականատես են եղել հրետակոծությունների, ինչը հանգեցրել է ծանր հոգեբանական տրավմաների և զարգացմանը խոչընդոտող այլ հետևանքների:
Որպես Արցախի մարդու իրավունքների պաշտպան՝ ես պատրաստել եմ արտահերթ զեկույց, որում փաստագրել և վերլուծել եմ Ադրբեջանի կողմից Արցախի երեխաների իրավունքների կոպտագույն խախտումները:
Առաջնահերթ համարելով ցանկացած հանգամանքներում երեխաների իրավունքների պաշտպանությունը և ակնկալելով աշխարհի բոլոր երեխաների պաշտպանը լինելու Ձեր վճռական հանձնառությունը՝ Ձեզ եմ ուղարկում վերոնշյալ զեկույցը և խնդրում պատշաճորեն արձանագրել Արցախի երեխաների իրավունքների կոպտագույն խախտումները և գործնական քայլեր ձեռնարկել դրանց հետևանքները վերացնելու և խախտված իրավունքները վերականգնելու ուղղությամբ»:
***
Artsakh Human Rights Ombudsman Sent a Letter to the Executive Director of UNICEF
____________________________________
On November 20, on the occasion of the International Children’s Day Artsakh Human Rights Ombudsman sent a letter to the Executive Director of UNICEF, Henrietta H. Fore. The letter reads:
“Dear Ms. Fore,
November 20th is an important date for the civilized world as it is the date when the UN General Assembly adopted the Declaration of the Rights of the Child (1959) and the UN General Assembly adopted the Convention on the Rights of the Child (1989). These two documents are based on the important mission of humanity to unconditionally protect the rights of children in any situation, guaranteeing the necessary conditions for their development.
Unfortunately, today, when the whole world celebrates International Children's Day, the children of Artsakh (Nagorno-Karabakh) are deprived of their rights, including the inherent right of children to life, right to health, their right to be with family and community, right to the development of personality and to be nurtured and protected, right to education and other basic rights. They are deprived of their rights because of the aggression launched by Azerbaijan against the Republic of Artsakh (Nagorno-Karabakh) that lasted from September 27 to November 9.
During the aggression, Azerbaijan deliberately and indiscriminately attacked the civilian objects, residential buildings, and infrastructure in approximately 170 communities of Artsakh (around 70 %). At least 50 killed and 163 wounded civilians, including a child killed and 9 children wounded were registered. The children of Artsakh were displaced together with their families, escaping the threat to their life and health, and sheltering in safer places in Artsakh and the Republic of Armenia.
Schools, kindergartens, and hospitals were also deliberately and indiscriminately targeted. According to preliminary data, 71 schools and 14 kindergartens were damaged as a result of the Azerbaijani aggression in Artsakh, excluding the schools and kindergartens that are in the communities currently under Azerbaijani control. 23978 schoolchildren and 4036 pre-school children are deprived of the right to education.
As a result of the Azerbaijani occupation of many Artsakh communities and handover of other communities, already thousands of children have become homeless, continuously being deprived of a number of rights and their happy childhood. Much more children have lost their fathers and relatives; have witnessed shellings, getting heavy traumas, and other development-hindering effects.
As the Human Rights Ombudsman of Artsakh, I have prepared an ad hoc report documenting and analyzing the rights of Artsakh children that have been grossly violated by Azerbaijan.
Prioritizing the protection of children's rights in any circumstances, and expecting Your strong commitment to being the ombudsman for children around the world, I am sharing with You the Report and ask You to properly register the gross violations of the rights of Artsakh children and take practical steps to eliminate the consequences and restore the violated rights.”
***
Защитник прав человека Арцаха направил письмо исполнительному директору ЮНИСЕФ
_________________________________
20 ноября по случаю Международного дня защиты, Защитник прав человека Арцаха направил письмо исполнительному директору ЮНИСЕФ Генриетте Фор. В письме говорится:
"Дорогая мисс. Фор,
20 ноября - важная дата для цивилизованного мира, поскольку именно в этот день Генеральная Ассамблея ООН приняла Декларацию прав ребенка (1959 г.) и Конвенцию о правах ребенка (1989 г.). Эти два документа основаны на важной миссии человечества - безоговорочно защищать права детей в любой ситуации, гарантируя необходимые условия для их развития.
К сожалению, сегодня, когда весь мир отмечает Международный день защиты детей, дети Арцаха (Нагорного Карабаха) лишены своих прав, включая неотъемлемое право детей на жизнь, право на здоровье, их право быть с семьей и обществом, право на развитие личности и право на воспитание и защиту, право на образование и другие основные права. Они лишены своих прав из-за агрессии Азербайджана против Республики Арцах (Нагорный Карабах), которая длилась с 27 сентября по 9 ноября.
Во время агрессии Азербайджан намеренно и неизбирательно атаковал гражданские объекты, жилые дома и инфраструктуру примерно в 170 населенных пунктах Арцаха (около 70% территорий). Зарегистрировано не менее 50 убитых и 163 раненых мирных жителя, в том числе 1 убитый ребенок и 9 раненых. Дети Арцаха вместе со своими семьями были вынуждены бежать из-за угрозы их жизни и здоровью, они укрылись в более безопасных местах в Арцахе и Республике Армения.
Школы, детские сады и больницы также подвергались преднамеренным и неизбирательным атакам. По предварительным данным, в результате азербайджанской агрессии в Арцахе были повреждены 71 школа и 14 детских садов, не считая школ и детских садов, находящихся в общинах, которые перешли под контроль Азербайджана в настоящее время. 23978 школьников и 4036 дошкольников лишены права на образование.
В результате азербайджанской оккупации многих общин Арцаха и передачи других общин уже тысячи детей остались без крова, постоянно лишенные ряда прав и счастливого детства. Гораздо больше детей потеряли своих отцов и родственников; были свидетелями артобстрелов, получая тяжелые травмы препятствующих развитию.
Как Защитник прав человека Арцаха, я подготовил специальный отчет, в котором задокументированы и проанализированы права детей Арцаха, которые были грубо нарушены Азербайджаном.
Придавая первостепенное значение защите прав детей при любых обстоятельствах и ожидая от вас твердой решимости быть омбудсменом по делам детей во всем мире, я делюсь с вами отчетом и прошу вас надлежащим образом регистрировать грубые нарушения прав детей Арцаха и принимать практические шаги по устранению последствий и восстановлению нарушенных прав".
Արցախի ՄԻՊ Արտակ Բեգլարյան
