Արցախի մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմը հրապարակել է զեկույց՝ Արցախի Հանրապետության` Ադրբեջանի օկուպացիայի տակ հայտնված տարածքներում հայկական մշակութային ժառանգության նկատմամբ իրականացված վանդալիզմի և հայկական հուշարձաններին սպառնացող ոչնչացման վտանգի վերաբերյալ:
Արցախի Հանրապետության դեմ ռազմական ագրեսիայի հետևանքով Ադրբեջանի վերահսկողության տակ են մնացել մեծամասամբ հայոց պատմության և մշակույթի առնվազն 1456 նշանավոր անշարժ հուշարձաններ, այդ թվում՝ 161 վանքեր և եկեղեցիներ, 591 խաչքարեր, Տիգրանակերտի, Ազոխի, Նոր Կարմիրավանի, Միրիկի, Կերենի հնավայրերն ու բազմաթիվ բերդեր, ամրոցներ, սրբավայրեր և այլ հուշարձաններ: Ադրբեջանի վերահսկողության տակ են անցել նաև 8 պետական թանգարաններ՝ 19311 ցուցանմուշներով, ինչպես նաև Շուշիի գորգերի ու Հայկական դրամի մասնավոր թանգարանները:
Զեկույցում ներկայացված են ադրբեջանաթուրքական ագրեսիայի ընթացքում և հրադադարից հետո արձանագրված՝ հայկական մշակութային ժառանգության ոչնչացման ու վանդալիզմի մի շարք դեպքեր, ներառյալ՝ Շուշիի Ղազանչեցոց Սուրբ Ամենափրկիչ և Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ (Կանաչ ժամ) եկեղեցիների դիտավորյալ թիրախավորման ու վանդալիզմի դեպքերը։
Զեկույցում անդրադարձ է կատարվում նաև Ադրբեջանի կողմից Արցախի հայկական մշակութային ժառանգության վերաբերյալ ապատեղեկատվության միտումնավոր տարածման և մշակութային կոթողները «ալբանիզացնելու» քաղաքականությանը, ինչը ևս ոչնչացման սպառնալիքի տակ է դնում Արցախի տարածքում հայկական մշակութային ժառանգությունը:
Վերհանված դեպքերի և հայատյացության համատեքստի վերլուծությունը ցույց են տալիս, որ հայկական մշակութային ժառանգության ոչնչացումն ու խեղաթյուրումը կրում են համակարգված ու համատարած բնույթ: Ադրբեջանի պետական մարմինների ու հանրային դեմքերի գործողություններն ու հայտարարությունները վկայում են այն մասին, որ դա հատուկ պետական քաղաքականություն է՝ հենված հայ ազգի դեմ ատելության խրախուսման հանցավոր քաղաքականության վրա:
Հաշվի առնելով ադրբեջանական իշխանությունների կողմից Ադրբեջանի վերահսկողության տակ հայտնված տարածքներում հայկական մշակութային ժառանգությունը կանխամտածված ոչնչացնելու բազմաթիվ նախադեպերն ու առկա իրական վտանգները՝ Արցախի Մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմը հրատապ է համարում միջազգային համապատասխան կառույցների, հատկապես ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի, կողմից Արցախի տարածքում մշակութային ժառանգության պահպանման ուղղությամբ արդյունավետ ու անհապաղ քայլերի ձեռնարկումը:
Զեկույցի անգլերեն բովանդակությանը հնարավոր է ծանոթանալ հետևյալ հղումով, իսկ հայերեն ու ռուսերեն թարգմանությունները կհրապարակվեն ավելի ուշ.
https://artsakhombuds.am/hy/document/792
***
Аппарат Защитника прав человека опубликовал доклад об угрозах армянскому культурному наследию
_________________________________________________
Аппарат Защитника прав человека Арцаха опубликовал доклад об актах вандализма в отношении армянского культурного наследия на территориях, оккупированных Республикой Азербайджан, и угрозе уничтожения армянских памятников.
В результате военной агрессии против Республики Арцах, под контролем Азербайджана осталось не менее 1456 знаменательных недвижимых памятников в основном армянской истории и культуры, в том числе 161 монастырь, церковь, 591 хачкар, места раскопок Тигранакерта, Азоха, Нор Кармиравана, Мирика, Керена и многочисленные крепости, замки, святыни и другие памятники. Под контроль Баку перешли также восемь государственных музеев с 19 311 экспонатами, а также частные музеи ковров и армянского драма в Шуши.
В отчете представлен ряд случаев уничтожения и вандализма армянского культурного наследия во время азербайджано-турецкой агрессии и после прекращения огня, в том числе случаи умышленного нападения и вандализма в отношении соборов Сурб Аменапркич Казанчецоц (Св. Христа Всеспасителя) и "Канач Жам" в Шуши.
В отчете также говорится о политике Азербайджана по преднамеренному распространению дезинформации об армянском культурном наследии Арцаха и «албанизации» культурных памятников, что угрожает уничтожению армянского культурного наследия в Арцахе.
Анализ контекста выявленных случаев показывает, что разрушение и искажение армянского культурного наследия носит систематический и массовый характер. Действия и заявления азербайджанских государственных органов и общественных деятелей показывают, что это специальная государственная политика, основанная на преступной политике разжигания ненависти к армянскому народу.
Принимая во внимание многочисленные прецеденты и реальные угрозы преднамеренного уничтожения армянского культурного наследия азербайджанскими военнослужащими на территориях, находящихся под контролем Баку, аппарат омбудсмена Арцаха считает безотлагательным, чтобы соответствующие международные организации, особенно ЮНЕСКО, предприняли действенные и незамедлительные меры по сохранению культурного наследия на территории Арцаха.
Содержание отчета на английском языке можно найти по следующей ссылке, а переводы на армянский и русский языки будут опубликованы позже:
https://artsakhombuds.am/hy/document/792
***
Human Rights Ombudsman’s Office Published a Report on the Threat to Armenian Cultural Heritage
________________________________________________
The Staff of the Human Rights Ombudsman of Artsakh published a report on vandalism against the Armenian cultural heritage in the occupied territories of the Republic of Artsakh and the threat of destruction of Armenian monuments.
As a result of military aggression against the Republic of Artsakh, at least 1456 overwhelmingly Armenian historical and cultural prominent immovable monuments, including 161 monasteries and churches, 591 khachkars (cross-stones), the ancient sites of Tigranakert, Azokh, Nor Karmiravan, Mirik, Keren, fortresses and castles, sanctuaries and other monuments remained under the control of Azerbaijan. 8 state museums also came under the control of Azerbaijan with 19 311 exhibits, as well as private museums of Armenian Carpet and Armenian dram of Shushi.
The report presents a number of cases of destruction and acts of vandalism against the Armenian cultural heritage during the Azerbaijani-Turkish aggression and after the ceasefire, including deliberate targeting and vandalism against St. Holy Savior Ghazanchetsots Cathedral and St. Hovhannes Mkrtich (Kanach Zham) Church of Shushi.
The report also refers to Azerbaijan’s policy of deliberately spreading disinformation on Armenian cultural heritage and “albanizing” the Armenian cultural monuments which is also a threat of extinction of the Armenian cultural heritage in the territory of Artsakh.
The analysis of the identified cases and the context of Armeniaphobia shows that the destruction and distortion of the Armenian cultural heritage are systematic and widespread. The actions and statements of the Azerbaijani state bodies and public figures show that this is a specific state policy based on the criminal policy of inciting hatred against the Armenian nation.
Given the many precedents and the real threats of deliberate destruction of the Armenian cultural heritage in the territories under the control of Azerbaijan by the Azerbaijani authorities, the Staff of the Human Rights Ombudsman of Artsakh considers it urgent for the relevant international organizations and especially UNESCO to take effective and immediate steps to preserve the Armenian cultural heritage in the territory of Artsakh.
The English content of the report can be found at the following link, the Armenian and Russian versions will be published later.
https://artsakhombuds.am/hy/document/792
ՀՀ ՄԻՊ
