ԵԼՔ կուսակցության մասին դեռ վաղ է խոսել. Մանե Թանդիլյանի հարցազրույցը ԼՀԿ համագումարի և այլ հարցերի մասին

Լուսավոր Հայաստան կուսակցության գործունեության, ձեռքբերումների և այլ հարցերի շուրջ Analitik.am-ը զրուցեց ԼՀԿ խորհրդի քարտուղար Մանե Թանդիլյանի հետ:

Եթե ամփոփելու լինենք Լուսավոր Հայաստան կուսակցության գործունեության 2 տարին, ինչ կասեք: Ի՞նչ հասցրեցիք անել այս ընթացքում:

-Այս երկու տարվա մեջ մենք երեք ընտրության մասնակցեցինք՝ Վանաձորի, խորհրդարանական և Երևանի ավագանու ընտրություններին: Իսկ ընտրական գործընթացը մեզ համար իրականում նշանակում է ոչ թե այդ օրվա գործողությունը, այլ մինչև այդ և դրանից հետո արվող գործողությունները: Մենք անընդհատ կապի մեջ ենք հանրության հետ և փորձում ենք մեր կուսակցությունն ուժեղացնել, բազմապատկել մեր ռեսուրսները, որպեսզի կարողանանք հասնել հաջողության: Մենք եկել ենք այն եզրահանգման, որ քաղաքական ուժը, վստահելի կուսակցությունը կարող է բերել փոփոխություն, որը կկարողանա հաղթահարել ՀՀԿ-ի կողմից ներդրված և  այսօր գոյություն ունեցող քաղաքական մոնոպոլիան: Իմ կարծիքով՝ այդ մոնոպոլիան անընդունելի է և դրա դեմ պետք է պայքարել նաև մարդկանց միջոցով, ովքեր կներգրավվեն ու կբազմապատկեն մեր ռեսուրսները:

Պետք է անկեղծ ասեմ՝ ընտրությունների գործընթացն իսկապես բավականին ծանր և լուրջ կուսակցական կառուցվածքային խնդիրներ է ի հայտ բերում: Մենք այդ խնդիրները տեսնում ենք, լուծում տալիս և առաջ գնում: Ես համոզված եմ, որ մենք ավելի լուրջ հաջողություններ ենք ունենալու ապագայում:

Տեսեք, Վանաձորի ընտրություններից հետո կարծիքներ կային, որ Լուսավոր Հայաստանը «տեղական» կուսակցություն է: Ի՞նչ եք կարծում, խորհրդարանական և Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո այդ կարծրատիպն արդեն կոտրվա՞ծ է:

-Միայն այն, որ ընտրվել եմ Երևանի ընտրատարածքային ցուցակով՝ Ավան, Նոր Նորք և Զեյթուն տարածքից, կարծում եմ բավարար է, որ կարծրատիպը կոտրված լինի, որովհետև դա ցույց տվեց, որ մեր ներկայացվածությունը միայն Վանաձորում չէ: Պետք է ասեմ, որ մեզ համար չափազանց կարևոր է տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրություններում մարդ, ռեսուրսներ ունենալը: Մարզերում շատ դժվար է ընդդիմադիր հայացքներ ունեցող մարդկանց գտնել: Իսկ եթե նրանք կան, ունեն անհանգստություն, որ չեն ընտրվի, որովհետև Հանրապետականը կանի ամեն բան դրա համար, ապա նաև հաշվեհարդար կտեսնի նրանց նկատմամբ: Այս խնդիրը մենք փորձում ենք լուծել տարբեր մեթոդներով՝ այդ թվում, նաև մեր տեղի կառույցն ուժեղացնելով, որպեսզի մարդն իրեն ավելի պաշտպանված զգա: Դա հեշտ խնդիր չէ:

Քանի որ Դուք խոսեցիք Ձեր օրինակի մասին, իմ հաջորդ հարցը հենց Ձեզ է վերաբերում: Ինչո՞ւ Դուք որոշեցիք քաղաքականությամբ զբաղվել: Դուք ունեիք բավականին լավ գործ, ի՞նչը Ձեզ ստիպեց քաղաքական դաշտ մտնել:

-Այդ հարցը շատերին է տանջում, այդ թվում նաև ինձ: Բայց, քանի որ ես հստակ գիտեմ քաղաքականությամբ զբաղվելու նպատակը, ինձ համար դա բացատրելի է: Նպատակին հասնելու համար պետք են գործիքներ, միջոցներ և սեփական ներգրավվածության աստիճանը, որն ի ցույց կդնի քո պատկանելությունը քո նպատակին: Եթե ես իմ քայլերով ցույց չտայի, որ հավատում եմ այն ամենին, ինչի մասին խոսում եմ, չեմ կարծում, թե մենք երկու տարում կունենայինք այն հաջողությունը, որն ունենք: Նպատակը, որը ես ունեմ, ինձ թույլ է տալիս հրաժարվել շատ տարբեր կենցաղային, մարդկային բարեկեցությունից, որն ինձ համար ինչ-որ պահի դադարում է գոյություն ունենալ, երբ ես տեսնում եմ իմ պետության անկումը, մեր քաղաքացիների համատարած արտագաղթը, հրաշալի ուղեղների հեռանալու տենդենցը: Այս ամենը տեսնելով՝ հասկանում եմ, որ ես պարտավոր եմ և կարող եմ դրական փոփոխություններ բերել:

Տիկին Թանդիլյան, այսօր Ձեր կուսակցության համագումարն էր և հյուրերի թվում կային նաև ԵԼՔ դաշինքում ձեր գործընկեր կուսակցությունների ղեկավարները: Ինչպես ձեր կուսակցության անդամների, այնպես էլ ձեր գործընկերների խոսքում ամեն ինչ լավ է, սակայն չեն դադարում խոսակցությունները, որ դաշինքի ներսում տարաձայնություններ կան: Ի՞նչ կասեք այս մասով: Բացի դրանից, այսօր Նիկոլ Փաշինյանը հույս հայտնեց, որ շուտով ԵԼՔ-ը կարող է իր համագումարով հանդես գալ: Դա ե՞րբ կլինի, հաջորդ ընտրություններում մենք կտեսնե՞նք ԵԼՔ կուսակցությանը:

-Պետք է ասեմ, որ մեկ կուսակցություն դառնալն ինքնանպատակ չէ: Մենք մեր հուշագրում ամրագրել ենք, որ այդ ուղղությամբ աշխատանքներ տանելու ենք և դա անում ենք: Այն աշխատանքը, որ միասին կատարում ենք, այն նախաձեռնությունները, որ մենք միասին կյանքի ենք կոչում, հենց այդ աշխատանքային, բանակցային գործընթացն է: Մենք պետք է տեսնենք, թե որքանով են 3 կուսակցությունները կարողանում աշխատել մեկը մյուսի հետ, որքանով են կարողանում հարթել տարաձայնությունները, իսկ երբ ունեն նույն հարցի շուրջ ընհանրություն, որքան առաջ են կարողանում գնալ: Հենց սա է այն ճանապարհը, որը պետք է տանի հանգուցալուծման: Այս ամենից հետո մենք կհասկանանք՝ արդյո՞ք այն ճանապարհը, որը մենք անցել ենք, բավարար է մեկ կուսակցություն ունենալու համար: Այսինքն՝ հետագայում կայացվելիք որոշումը կախված է նրանից, թե ինչ ճանապարհ մենք կանցնենք: Ինչ վերաբերում է նրան, թե կլինի արդյո՞ք առաջիկա ընտրություններին ԵԼՔ կուսակցությունը, այս մասով,կարծում եմ, որ դեռ վաղ է խոսել, բայց բնական է, որ այդ հարցն իր ժամանակին բարձրացվելու է:

Մենք իհարկե չենք կարող շրջանցել վերջին օրերի ամենաշատ քննարկված հարցը: Խոսքը վերաբերում է Երևանի ավագանու նիստի ժամանակ տեղի ունեցած ծեծկռտուքին: Միջադեպից հետո խոսվում է կանանց նկատմամբ բռնության մասին: Ի՞նչ եք կարծում՝ որքանո՞վ են արդարացված այդ խոսակցությունները, որքանո՞վ է արդարացված այն, որ տարանջատում է տեղի ունենում կին և տղամարդ քաղաքական գործիչների միջև: Որքանո՞վ է ճիշտ հարցը դիտարկել կին-տղամարդ հարաբերությունների հարթության մեջ:

-Բռնությունն ընդհանրապես չի ճանաչում սեռ, տարիք, ազգային պատկանելություն և այլն: Եթե կա որևէ մեկը, ով արդարացնում է բռնությունը, ուրեմն նա չի գիտակցում, թե ինչ է հանդուրժողականությունը, բանակցությունը, խոսքը: Բայց, միևնույն ժամանակ, պետք է հասկանալ, որ ուժեղն ավելի զուսպ պետք է լինի, ինչը տեղի չունեցավ ավագանու նիստ ժամանակ:

Ներողություն, խոսքը ֆիզիկակա՞ն ուժի մասին է, թե՝ քաղաքակա՞ն:

- Այդ թվում նաև ֆիզիկական ուժի: Զսպվածություն ավելի շատ ակնկալվում և պահանջվում է առհասարակ ուժեղից, իսկ այս պարագայում՝ ֆիզիկապես ուժեղ տղամարդուց: Նրանք պետք է զուսպ լինեին և գնային այլ ճանապարհով՝ իրավական մեթոդներով: Իսկ նրանք արեցին այն, ինչը միշտ անում են իրենց փողոցներում: Այնինչ, իրավիճակը կարող էր այլ հանգուցալուծում ունենալ: Այս մշակույթն է, որի դեմ մենք քաղաքականության մեջ մեր լինելով պայքարում ենք: Ինձ համար անընդունելի է բռնության ցանկացած դրսևորում՝ կլինի խոսքային, թե՝ մարմնական, որովհետև այդ կերպ մարվում են ստեղծագործ մտքերը: Դրա փոխարեն, մենք պետք է կարողանանք դառնալ բռնության դեմ պաքարողներ:

Քանի որ խոսեցինք կանանց մասին, երևի թե ճիշտ կլինի խոսել նաև քաղաքականության մեջ կանանց ներգրավվածության մասին: Դուք անընդհատ խոսում եք այդ մասին, բարձրաձայնում ենք կանանց ներգրավվածության և որոշումներ կայացնելու գործում նրանց մասնակցության կարևորության մասին: Մենք այդ մասով առաջընթաց ունե՞նք:

-Իրականում այս հարցում դժվարություններ շատ կան, որովհետև մենք թղթի վրա ունենք հավասար հնարավորություններ, բայց կյանքում՝ այլ պատկեր է: Այս հարցում առաջընթացն ամենօրյա աշխատանք է պահանջում: Պետք է ասեմ, որ կանայք էլ շատ հաճախ ակտիվություն չեն ցուցաբերում, սակայն մյուս կողմից էլ՝ կան բազմաթիվ սահմանափակող իրավիճակներ և իրողություններ, որոնք կանանց ետ են պահում քաղաքականությունից: Այնինչ, ես համոզված եմ՝ եթե ավագանու կազմում 50 տոկոսը կանայք լինեին, նման իրավիճակներ չէին լինի:

Օրենքով կարո՞ղ ենք մեծացնել կանանց թիվը:

-Օրենքով նման քվոտա կա և որոշ դեպքերում ոչ միայն կարող ենք, այլ նաև պետք է անենք, քանի որ հաճախ կարծատիպեր են լինում, որոնք պետք է կոտրել օրենքով: Սակայն ես չէի ցանկանա, որ կանանց ներգրավածությունը լինի ֆորմալ, արհեստական, որակի հաշվին: Ես կուզենայի, որ կանայք իսկապես իրենց հետ քաղաքականություն բերեն այնպիսի որակ, որ քվոտայի կարիք չլինի, որ կանայք լինեն առաջամարտիկ, առաջնորդ՝ և պետության կառավարման մասով, և օրենսդիր մարմնում: Կանայք դա կարող ենք: Ես համարում եմ, որ Հայաստանը շատ լուրջ ռեսուրս է կորցնում: Խոսքն այն որակի մասին է, որը կարող է լինել, եթե կանայք ավելի շատ ներգրավված լինեն քաղաքականության մեջ:

Մնացականյան Արթուր