Analitik.am-ի հետ հարցազրույցում ԱՄԷ արտակարգ և լիազոր դեսպան Ջասիմ Մուհամմադ Ալ Կասիմին տեսակետ հայտնեց, որ ՀՀ հետ երկկողմ հարաբերությունները զարգացման փուլում են գտնվում, և ունեն զարգացման ներուժ: Խոսեց երկու ժողովուրդների բարեկամության , կրոնական հանդուրժողականության և մեր երկրի մասնավոր սեկտորում մեծածավալ ներդրումների մասին:
-Պարո՛ն դեսպան, ԱՄԷ դիվանագիտական ներկայացուցչությունն ամենաերիտասարդներից մեկն է ՀՀ-ում: Ներկայումս ի՞նչ մակարդակի վրա են գտնվում հայ-էմիրաթական հարաբերությունները:
- Երկու երկրների դիվանագիտական հարաբերությունները գալիս են դեռևս վաղ ժամանակաշրջանից: Բայց Հայաստանում դեսպանությունը բացվել է 2015 թվականին: Մենք տրամադրված ենք և վստահ, որ Հայաստանի հետ կարող ենք բարձր մակարդակի հարաբերություններ հաստատել բոլոր բնագավառներում` տնտեսական, սոցիալական, քաղաքական և այլն: Ուրախ ենք, որ ներկայացնում ենք Էմիրությունները հայ հասարակության մեջ:
-ՀՀ բարձր է գնահատում Ծոցի տարածաշրջանի՝ մասնավորապես, Արաբական Միացյալ Էմիրությունների հետ բազմաբնույթ հարաբերությունների զարգացումը: Դրանք հատատվել են բազմաթիվ փոխայցելություններով, վավերացվել մոտ երեք տասնյակ միջպետական եւ միջգերատեսչական փաստաթղթերում: Տեսնո՞ւմ եք երկկողմանի հարաբերությունների խորացման ներուժ, և եթե այո, ապա` ի՞նչ համատեքստում:
-Կարծում եմ, Հայաստանի տնտեսությունն է, որ կարող է հեռանկարներ բացել Ծոցի երկրների հետ հարաբերությունների խորացման համար:
-Մասնավորապե՞ս...
-Օրինակ` ներդրումների և առևտրաշրջանառության աճը, ինչպես նաև մի շարք ծրագրերի իրականացումը գյուղատնտեսության ոլորտում:
-Երկու երկրների միջև առևտրատնտեսական հարաբերությունները, ըստ մանագետների, գտնվում են ցածր մակարդակի վրա: ՀՀ տնտեսության ո՞ր ոլորտներն է ԱՄԷ-ն տեսնում զարգացման համար թիրախային:
-Իրապես, երկու երկրների մեջ առևտրաշրջանառությունն այդքան էլ բարձր ցուցանիշներ չունի: Բայց կան բավականին լայն հնարավորություններ առևտրաշրջանառության ծավալները մեծացնելու համար: Բայց մենք հույս ունենք, որ տրված հնարավորությունները կօգտագործվեն, հատկապես, մասնավոր սեկտորի կողմից: Ի ուրախություն մեզ, ԱՄԷ դեսպանատան բացվելուց հետո մի շարք էմիրաթական ծրագրեր են սկսել աշխատել Հայաստանում: Դեսպանատունը խրախուսում է, որ էմիրաթական ներդրումներ կատարվեն Հայաստանում, մասնավորապես, առևտրի ու գյուղատնտեսության ոլորտներում:
-ԱՄԷ-ը համագործակցային ծրագրերի շրջանակներում, պարբերաբար, ներդրումներ է կատարում Հայաստանում: Նպատակային համարո՞ւմ եք միջոցների տնօրինումը:
-Այո, ԱՄԷ-ի պետական սեկտորի կողմից իրականացվել են ծրագրեր, մասնավորապես, Արփա-Սևան թունելի վերականգնումը իրականացվել է Աբու Դաբիի տնտեսական զարգացման հիմնադրամի կողմից: Ներկայումս, մենք աշխատում ենք ԱՄԷ մասնավոր սեկտորի ներդրումներն այստեղ բերելու ուղղությամբ:
-Ինչո՞ւ մասնավոր սեկտորը, պետական մակարդակում չի՞ ստացվում:
Իհարկե, ստացվում է պետական համագործակցությունը, սակայն մասնավոր սեկտորում առավել ազատ է գործելու ոլորտը, ինչպես նաև նախաձեռնելու ոլորտը:
-Կներեք, բայց ես չստացա իմ հարցի պատասխանը, ճի՞շտ են տնօրինվում ԱՄԷ-ից հոսող ֆինանսական միջոցները:
Այո, իհարկե, միջոցները ծախսվում են մեր ուզածով, մեր ցանկացածով, այսինքն` տնօրինումը` նպատակային է: Կասեմ ավելին, ֆինանսների կիրարկումն էլ մասնավոր սեկտորում նպատակային է: Նկատենք, որ Էմիրություններում էլ տնտեսությունը զարգացավ, քանի որ մասնավոր սեկտորը սկսեց զարգանալ և դրան զուգահեռ բազմաթիվ ոլորտներ զարգացան: Բացի դա, հենց ԱՄԷ մասնավոր սեկտորն է, որ ներուժ ունի Հայաստանում ներդրումներ կատարելու համար:
-Վերջին տարիներին հայ-էմիրաթական հարաբերությունները զարգացման լուրջ միտումներ են դրսեւորում ինչպես առեւտրատնտեսական, այնպես էլ կրթական եւ գիտամշակութային ոլորտներում: Ի՞նչ ծրագրերով եք Ձեր երկիրը ներկայացնում հայ հանրությանը:
-Հայերը մեր եղբայրներն են ու արդեն տասնյակ տարիներ ապրում են մեր երկրում: Եվ հայերն էլ Էմիրություններում իրականացնում են բավականին հաջող ծրագրեր կոնկրետ ոլորտներում: Նրանք մեծ ավանդ ունեն էմիրաթների տնտեսության զարգացման գործում: Եվ արաբ ժողովուրդը մեծ գնահատանքով է վերաբերում այդ հանգամանքին և, ընդհանրապես, հայերին:
Ինչ վերաբերում է հայ հանրությանը ներկայանալուն, ասեմ, որ դեսպանատունն անցյալ տարվանից իր մասնակցությունն է ունենում Հայաստանում կազմակերպվող expo-ներին, մշակութային սպորտային միջոցառումներին: Օրինակ` 2015 թ.-ին մասնակցել ենք մի շարք միջոցառումների, որոնց թվում են <<Երկրները մեկ հարկի տակ>> միջազգային ցուցահանդեսը, <<Բերքահավաքի փառատոնը>>, Երևանի քաղաքապետարանում կազմակերպվող ամենամյա <<Ամանորի տոնավաճառին>>, իսկ այժմ նախապատրաստական աշխատանքներ ենք տանում մասնակցելու ապրիլին կայանալիք Intourexpo-ին՝ որպես գործընկեր երկիր:
-Երկուստեք շահագրգռվածություն է դրսեւորվել զբոսաշրջության բնագավառում համագործակցության հետագա ակտիվացման առումով: ԱՄԷ ի՞նչ քաղաքականություն է վարում այս ասպարեզում:
-ՀՀ-ում Էմիրաթների դեսպանատուն բացվելուց հետո բազմաթիվ էմիրաթցիներ հետաքրքրված են իրենց արձակուրդն անցկացնել Հայաստանում: Եվ մեծ ուրախությամբ հիմա կնշեմ, որ էմիրաթցի զբոսաշրջիկների թիվը զգալի աճ է գրանցել այս ընթացքում: Նրանք մեծ բավականություն են ստացել Հայաստանում անցկացրած ժամանակից, տպավորված են և համոզված, որ ձեր երկիրն անվտանգ է ու հյուրընկալ:
Մենք`մեր հերթին, ողջունում ենք հայերի այցն ԱՄԷ և միշտ օրինակ ենք ծառայում կրոնական հանդուրժողկանության համար: Ասվածի վառ ապացույցը կարող է հանդիսանալ Շարժայի շեյխի կողմից մեկ միլիոն յոթհարյուր հազար դոլարի նվիրատվությունը Հաղարծինի վանքի վերանորոգման համար: Այս քայլը կարելի է որակել որպես կրոնական հանդուրժողականության և երկու երկրների միջև սիրո ու հանգանքի խորհրդանշան: Սա ապացույցն է այն բանի, որ քրիստոնեության և իսլամի միջև հանդուրժողականություն և սեր է: Մի խոսքով, ես որպես դեսպան չեմ տեսնում հանգամանք, որ կարող է խանգարել երկու երկրների փոխհարաբերություններին:
-Շնորհակալություն հարցազրույցի համար:
-Ես նույնպես շնորհակալ եմ Ձեր այցի և այս զրույցի համար: Աստված տա, որ նման հանդիպումները հաճախ կրկնվեն:
Հարցազրույցը վարեց Սուսաննա Մարտիրոսյանը
