«Այսօր աշխարհի շատ երկրների համար հայկական ընտանիքը կարող է օրինակ ծառայել, քանի որ հայկական իդեալական ընտանիքի մոդելը, չնայած որ որոշակի փոփոխությունների է ենթարկվել, սակայն մինչև այժմ պահպանել է իր գլխավոր արժեքները»,- այսօր «Անալիտիկ» կենտրոնում տեղի ունեցած ասուլիսի ժամանակ ասաց ազգագրագետ Սվետլաննա Պողոսյանը:
Նա, խոսելով հայկական ընտանիքի մոդելի մասին, նշեց. «Եթե ընտանիքի արժեհամակարգը ամուր է, ես չեմ կարծում, որ ինչ-որ խնդիրներ կարողանան հայկական ընտանիքը խարխլել:
Պետք է նշեմ, որ հայկական իդեալական ընտանիքն այժմ ունի որոշակի խնդիրներ, որոնք կարող են վատ ազդեցություն ունենալ հայկական ավանդական ընտանիքի պահպանման հարցում: Մենք ունենք ծնելիության խնդիր. այսօր եթե գյուղական միջավայրում հանդիպում ենք ընտանիքների, որոնք ունեն 3 կամ 4 երեխա, նրանց անվանում ենք բազմազավակ ընտանիք: Սակայն իրականում այս ընտանիքները բազմազավակ չեն, սա մեր ազգի համար լուրջ խնդիր է, և պետական կառույցները պետք է ուշադրություն դարձնեն սրան և, աջակցելով ընտանիքներին, խրախուսեն բազմազավակությունը: Մեր երկրում կան նաև շատ կարիքավոր ընտանիքներ, որոնք պետական կառույցների աջակցությամբ պետք է դուրս գան ցավալի վիճակից, քանի որ ազգի հիմնասյունը ամուր ընտանիքն է:
Կա միգրացիա, որը լավ ազդեցություն չի ունենում ընտանիքի վրա, սակայն այժմ հաճախ ընտանիքներով են գնում, որը ընտանիքի փրկության համար լավ է, բայց պետության համար՝ ոչ»:
Ազգագրագետը գտնում է, որ ընտանիքի նկատմամբ ավանդական մոտեցումները պետք է անպայման պահպանել. «Մենք այն ազգն ենք, որ պետք չունենք հատուկ ընտանիքի միջազգային օր նշանակել: Միջանձնային հարաբերությունները հայ ընտանիքներում ավելի ջերմ են, քան այլ հասարակություններում է, բայց դա մեզ չպետք է հանգստացնի եւ մենք պետք է օրինակելի դարձնենք մեր ավանդական մոտեցումները»: Պողոսյանը գտնում է, որ մենք պետք է զգուշանանք նմանակելուց, քանի որ այն լավ բանի չի հանգեցնի: Բացի այդ` պետք է հնարավորինս պահպանել ավանդականը, մասնավորապես մեծին հարգելու, ավագության սկզբունքը:
ԱՎԾ-ի մարդահամարի և ժողովրդագրության բաժնի պետ Կարինե Կույումջյանը խոսելով այժմ Հայաստանում գրանցված ամուսնությունների և ամուսնալուծությունների մասին, նշեց. «Ամուսնալուծությունների թվաքանակի աճ է նկատվում այժմ: 2012-ի ամփոփված տվյալներով 1000 բնակչի հաշվով 1 ամուսնալուծության դեպք է գրանցվել, իսկ նախկինում 1000 բնակչի հաշվով գրանցվում էր 0,4 տոկոս:
Այժմ 1000 գրանցված ամուսնության համար 190 ամուսնալուծություն է գրանցվում: Պետք է նշեմ, որ առաջին ամուսնության միջին տարիքը 23,3 է եղել, իսկ տղաների համար 25,3: Այժմ ամուսնության միջին տարիքը աղջիկների համար 25-ն է, 27-ը՝ տղաներինը:
Սովորաբար տնային տնտեսության մասին տեղեկատվությունները մարդահամարի միջոցով են կատարվում, պետք է նշեմ, որ վերջին մարդահամարը կատարվել է 2011 թվականին: Մարդահամարի ծրագրով առանձնացրել են ընտանիքներ, որոնք բաղկացած են ամուսնական զույգից, կամ միայն մայրիկից և երեխայից (ներից) , կամ էլ ընտանիք, որը բաղկացած է հորից և երեխայից (ներից), սրանք կոչվում են նուկլիար ընտանիքներ: Յուրաքանչյուր տարի տեղեկատվություն է ստացվում ծնվածների մասին, ինչ տարիքում են ծննդաբերել և այլն: 2011-ին 15-ից բարձր կանանց շրջանում 12 տոկոսը կազմել են 1 երեխա ծնած կանայք, 24 տոկոսը՝ երբևէ երեխա չի ծնել»:
Բանախոսը նաև նշեց, որ քաղաքային կանանց շրջանում գերակշռում են 1 կամ 2 երեխա ծնած կանայք, այն դեպքում, երբ գյուղական ընտանիքներում 3-4 երեխա ծնած կանայք են:
Հոգեբան Աննա Բադալյանը նշեց, որ այժմ հայ ընտանիքի մոդելը ենթարկվել է որոշակի փոփոխությունների, սակայն այս փոփոխություններին միայն բացասկան տեսանկյունից պետք չէ նայել, քանի որ այս փոփոխությունները նաև դրական կողմեր ունեն. «Այժմ հայկական ընտանիքը, ունենալով ներքին հայկականը և ընդունելով նորը, ավելի հետաքրքիր և ամուր ընտանիքի է վերածվել, ավելի ճկուն և զարգացած: Պետք է նշեմ, որ Հայաստանում ընտանեկան հոգեբանության իսնտիտուտը կայացած է, այժմ ամուսնական զույգը ընտանիքում առաջացած խնդիրների դեպքում դիմում է հոգեբանի և ցանկանում ամեն գնով պահպանել ընտնիքը:
Հոգեբանը նաև շեշտեց, որ եթե առաջ ամուսնական զույգերը ամաչում էին բարձրաձայնել իրենց ընտանիքում առկա խնդիրները և չէին դիմում հոգեբանի, ապա այսօր մարդկային մտածելակերպը փոխվել է և մարդիկ առանց որևիցե ամոթի, դիմում են մասնագետի: 2001-2003 թվականների համեմատ այժմ տղամարդիկ նույնպես դիմում են հոգեբանների, քանի որ տղամարդկանց շրջանում հոգեբանի դիմելու բարդույթը նույնպես վերացել է:
