Որոշումների ընդունումը ցանկացած կազմակրպության
կառավարումն ամբողջացնող (ինտեգրալային) մասն է:
Եվ այստեղ հենց իրազեկությունն է,որ տարբերում է արդյունավետ
աշխատող ղեկավարին ոչ արդյունավետ աշխատող ղեկավարից
Ֆրենկ Հարրիսոն
Կառավարման բնագավառում որոշումների ընդունումն ավելի համակարգված և պատասխանատու գործընթաց է, քան անձնական կյանքում, որովհետև ղեկավարը համապատասխան գործողությունների ուղղություն է ընտրում ամբողջ կազմակերպության և նրանում գործող բազմաթիվ աշխատողների համար: Կառավարման բարձր հարթություններում որոշումների ընդունումն ուղղակիորեն առնչվում է թե' ներքին և թե' արտաքին միջավայրերում իրականացվող գործընթացների կարգավորմանը և, որպես կանոն, այդ նպատակով օգտագործվում են անհամեմատ ավելի մեծ տեղեկատվություն ու ժամանակ` օրեր, ամիսներ, իսկ երբեմն էլ տարիներ:
Որոշումների ընդունումը ունի սոցիալ-տնտեսական բնույթ, քանի որ կապված է մարդկանց հետ, ովքեր ղեկավարում են այլ մարդկանց և այդ ընթացքում դրսևորում իրենց բոլոր հնարավորությունները, գիտելիքներն ու գործնական հմտությունները:
Կառավարչական որոշման որակի վրա մեծ ազդեցություն են գործում սուբյեկտիվ գործոնները: Յուրաքանչյուր ղեկավար, օժտված լինելով անհատական մտածելակերպով, վերլուծական պատկերացումներով, յուրովի է գնահատում հիմնախնդրային իրավիճակը և ընտրություն կատարում առկա տարբերակներից: Սուբյեկտիվ գործոնը ունի թեև ոչ առաջնային, բայց և ոչ պակաս կարևոր դեր, քանզի կառավարչական որոշումն, ըստ էության, անձի գործունեության արդյունք է, որն օբյեկտիվորեն բովանդակում է անձի բոլոր սուբյեկտիվ հատկանիշները: Կառավարչական որոշումը մեծ չափով կախված է նաև կազմակերպության սոցիալ-հոգեբանական մթնոլորտից ու կուլտուրայից, կառավարման գործող մեխանիզմից, և դրա վրա հիմնված կառավարման մեթոդներից, ինչպես նաև կառավարման կազմակերպական կառուցվածքի ընդհանուր վիճակից և, որ ամենակարևորն է, ժամանակի բարենպաստ գործոնից:
Այսպիսով, կառավարչական որոշումների արդյունավետության վրա ազդող գործոնները կարելի է խմբավորել հետևյալ կերպ.
- ղեկավարի անձնական հատկանիշները (արհեստավարժությունը, մասնագիտական մակարդակը, գաղափարական հայացքների շրջանակը, գիտագործնական ուղղվածությունը և այլն),
- որոշումների ընդունման գործընթացի տեղեկատվական ապահովումը (ռելևանտային /գործին անմիջականորեն առնչվող/ տեղեկատվության տեսակարար կշիռը տեղեկատվության ընդհանուր համակարգում),
- կազմակերպական գործոններ (որոշումների ընդունման գործընթացում աշխատողների մասնակցության չափը, ընդունված որոշման հաղորդումն աստիճանակարգային կառուցվածքով, հաղորդվող հրամանների շղթան, վերահսկողության կազմակերպումը և այլն),
- տեխնիկական (տեխնիկական զանազան միջոցների օգտագործում),
- հոգեբանական (կազմակերպության կուլտուրան և սոցիալ-հոգեբանական մթնոլորտը),
- որոշումների մշակման, ընդունման և իրագործման ժամանակի տևողությունը և այլն:
Յուրաքանչյուր ղեկավար որոշում ընդունելիս պետք է անպայման հաշվի առնի վերոնշյալ գործոնները, այլապես հետագայում հնարավոր է, որ բախվի սխալ որոշման հետևանքների հետ՝ հայտնվելով բարդ իրավիճակներում:
Թինա Ղազարյան` Անալիտիկ կենտրոն
