«Լինել կին կամ տղամարդ» նշանակում է խաղալ հասարակության կողմից նախապես կանխորոշված որոշակի դեր:
Գենդերային խնդիրն առկա է գրեթե բոլոր երկրներում: Յուրաքանչյուր անհատ իր ողջ կյանքի ընթացքում շարունակ կրում է այն հասարակության ազդեցությունը, որի մեջ սկսվել է նրա կենսագործունեությունը՝ կերտվում է որպես կին կամ տղամարդ: Հայաստանը, լինելով ժողովրդավարական երկիր, առաջադրել է մի շարք պայմաններ, որոնց մեջ է մտնում նաև սեռերի իրավահավասարության հարցը: Սակայն մեր երկրում կան գենդերային խտրականության հետ կապված մի շարք հիմնախնդիրներ, որոնք անտեսված են և քիչ են բարձրաձայնվում կամ ընդհանրապես չեն բարձրաձայնվում ԶԼՄ-ների կողմից՝ հայ հասարակության մեջ ձևավորելով գենդերային կարծրատիպերի ոչ ճիշտ ընկալում:
Այսօր հայ լրատվամիջոցներից և ոչ մեկն առայժմ գենդերային հիմնախնդիրների վերաբերյալ որոշակի հայեցակարգ չունի: Մամուլը պետք է կարծիք հայտնելու հնարավորություն ընձեռի այս հարցին դեմ և կողմ վերաբերվող մարդկանց, սակայն հայաստանյան մամուլը հիմնականում սահմանափակվում է այս հարցին վերաբերող այս կամ այն քննարկման, ասուլիսի, գիտաժողովի վերաբերյալ ռեպորտաժներով, իսկ լրագրողական հետաքննություններ գրեթե չեն հանդիպում, հրապարակախոսական սակավաթիվ նյութերն էլ հիմնականում Մարտի 8-ի և Ապրիլի 7-ի օրերին են տպագրվում:
Ժամանակակից հայ լրատվամիջոցների ամենալուրջ թերություններից մեկն այն է, որ լրատվական ասպարեզում գրեթե չեն երևում կանանց հասարակական կազմակերպությունները, իսկ դրանք այն ոլորտներն են, որտեղ կանայք ամենաշատն են ընդգրկված:
Հարկ է հավելել, որ առավել հաճախ կանանց հայտնվելը լրատվամիջոցներում պայմանավորված է նրանց զբաղեցրած պաշտոնով, դժբախտ պատահարի կամ բռնության զոհ դառնալու հանգամանքով: Առավել հաճախ լրատվամիջոցների ուշադրության կենտրոնում են հայտնվում երիտասարդ կամ միջին տարիքի կանայք: Լրագրողների պասիվությունը կանանց կերպարների բացահայտման ուղղությամբ ԶԼՄ-ների գենդերային քաղաքականության բացակայության արդյունք է, որի անբաժանելի մասն է նաև լրագրողների գենդերային գիտելիքների և համապատասխան կրթության պակասը:
Մեր զանգվածային լրատվամիջոցները թերանում են առհասարակ Հայաստանում գենդերային խնդրի լուսաբանման հարցում և կարող ենք փաստել, որ.
1. Հայաստանյան մամուլը քիչ է անդրադառնում Հայաստանում գոյություն ունեցող գենդերային հիմնախնդիրներին, ի թիվս դրանց՝ բռնություններին:
2. Լրատվամիջոցների ոչ զգայուն քաղաքակությունն ամրապնդում է կանանց կարծրատիպային ընկալումը՝ որպես անհատների, ովքեր անընդունակ են հասարակական-քաղաքական ակտիվ գործունեություն իրականացնել, ղեկավարել կամ որոշումներ կայացնել:
3. Լրատվամիջոցներում գենդերային զգայուն քաղաքականության բացակայության արդյունքում լրագրողները նախաձեռնություն չեն ցուցաբերում կանանց ոչ կարծրատիպային կերպարների ձևավորման ուղղությամբ և հետևաբար չեն օգտագործում գենդերային կարծրատիպերը հաղթահարելու իրենց հնարավորությունները::
4. Սոցիալական ոլորտում լրատվամիջոցների կողմից կանայք ներկայացվում են հիմնականում գործազրկության, հաշմանդամության, միգրացիոն, փախստականների հիմնախնդիրների շրջանակներում, իսկ երկրի տնտեսական կյանքում կնոջ կերպարը ներկայացվում է գյուղատնտեսության, արդյունաբերության և տուրիզմի ասպարեզներում: Մնացած բնագավառները, որտեղ քիչ թե շատ ներկայացված են կանայք, քաղաքականությունը, շոու-բիզնեսը, մշակույթը և սպորտն են:
Հիմնվելով վերոնշյալ հետևությունների վրա, նախևառաջ կարևոր ենք համարում առաջարկել, որպեսզի ՀՀ-ում ստեղծվեն հնարավորություններ լրացնելու լրագրողների գիտելիքների պակասը գենդերային հիմնախնդիրների ոլորտում, ինչը թույլ կտա նոր որակակաան աստիճանի վրա ներկայացնել, քննել ու մատուցել առկա խնդիրը: Ինչպես նաև գիտականորեն հիմնավորված և խելամիտ տարբերակներ առաջարկել խնդրի լուծման համար: Հարկ է, որ հայաստանյան մամուլը հաճախ անդրադառնա Հայաստանում գոյություն ունեցող գենդերային հիմնախնդիրներին, ի թիվս դրանց՝ բռնություններին: Քանի որ հայաստանյան ԶԼՄ-ների ոչ զգայուն քաղաքակությունն ամրապնդում է կանանց կարծրատիպային ընկալումը՝ որպես անհատների, ովքեր անընդունակ են հասարակա-քաղաքական ակտիվ գործունեություն իրականացնել, ղեկավարել կամ որոշումներ կայացնել, լրատվամիջոցները պետք է գտնեն և լուսաբանեն կանանց ոչ կարծրատիպային կերպարներին, ինչպես նաև նոր կերպարներ ստեղծեն և դրանով իսկ փորձեն հայ հասարակության մեջ վերացնել գենդերային խտրականությանը վերաբերող հիվանդագին ընկալումները:
