Վախը մարդու հոգեկանի անբաժան բաղադրիչներից է, այն մարդու բնածին ինքնապաշտպանական բնազդ է: Սակայն հաճախ այն հիվանդագին է դառնում եւ քայքայում մարդու անհատականությունը, վնասում, վերածվելով հիվանդության կամ էլ լուրջ խանգարման: Վախը կարող է առաջանալ միջատների, սողունների, մթության, բարձրության հանդեպ:Հաճախ կարելի է հանդիպել փակ տարածություններից վախի,այսինքն, կլաուստրոֆոբիայի դեպքերի:
Կլաուստրոֆոբիան նոպայաձեւ բնույթ ունի եւ առաջանում է փակ տարածքներում եւ մեծաքանակ մարդկային կուտակումների դեպքում (ամբոխի, հերթի մեջ): Այն հանկարծակի է սկսվում, եւ մարդը կորցնում է ինքնակառավարումը. առաջանում է խուճապի,շնչահեղձության զգացում: Այդ մարդիկ սկսում են խուսափել նեղ, փակ տարածքներից, վագոններից, մետրոյից, վերելակից,նրանց հետապնդում է կլաուստրոֆոբիայի վախը: Նոպաներն ուղեկցվում են վեգետատիվ նյարդային համակարգի վառ դրսեւորումներով, ինչպիսիք են առատ քրտնարտադրությունը,բերանում չորությունը, դողը, սրտխփոցը, շնչարգելությունը:Մակերիկամներում արտադրվող ադրենալինը կտրուկ նեղացնում է անոթները `առաջացնելով գլխապտույտ եւ ուշագնացության վիճակ:
Կլաուստրոֆոբիայի առաջացման պատճառները
Կլաուստրոֆոբիան մյուս ֆոբիաների (վախերի) նման մանկուց է գալիս: Դեռեւս լիովին պարզ չեն դրա առաջացման պատճառները, սակայն ակնհայտ է, որ այն ուժեղ սթրես է, որն անկառավարելի վախի նոպա է առաջացնում: Եվ քանի որ այն հիմնականում վաղ մանկության տարիներին ապրած վախի հետեւանք է, այդ ինֆորմացիան ենթագիտակցական մակարդակ է տեղափոխվում, եւ մարդուն մնում է միայն սովորել պայքարել դրա ախտանշանների դեմ:
Կլաուստրոֆոբիայի դեմ պայքարի միջոցները Կլաուստրոֆոբիայի դեպքում համալիր բուժում է ենթադրվում `հոգեթերապեւտի ու հոգեբանական օգնության միջամտությամբ: Հոգեթերապեւտը, իհարկե, դեղորայքային բուժում է առաջարկում (հակադեպրեսանտներ): Հոգեբանը կիրառում է մի շարք տեխնիկական հնարքներ, որոնք օգնում են նվազեցնելու մարդու հոգեվիճակի վրա վախի բացասական ազդեցությունը. դրանցից են հիպնոթիկ տրանսի վիճակը, լոգոթերապիայի մեթոդները:
Հիվանդին հիպնոթիկ վիճակի բերելով `հոգեբանը թուլացնում ու հանգստացնում է նրան, փորձում հեռացնել վախի պատճառը, ներշնչել մարդուն սեփական ուժերի նկատմամբ վստահություն: Դրանցից է սիստեմատիկ դեսենսիբիլիզացիան, որի էությունը հետեւյալն է. սովորեցնել հիվանդին թուլանալու տարբեր մեթոդներ, որոնք ինքը կարող է կիրառել ֆոբիայի նոպայի ժամանակ: Մարդն ինքը պետք է գիտակցի իր վախի աստիճանը եւ չընկնի խուճապի մեջ:
Սովորաբար այն հանկարծակի է առաջանում եւ նույն կերպ էլ ավարտվում է: Սակայն դա անուշադրության մատնելու պատճառ չէ: Դիմեք հոգեբանի կամ հոգեթերապեւտի, որակյալ օգնություն ստանալու համար:
