Ավելի քան մեկ դար առաջ Ֆրիդրիխ Նիցշեն ասել է. "Այն, ինչ մեզ չի սպանում, դարձնում է ավելի ուժեղ": Եվ ավելի քան մեկ դար շատերը փորձում են ընդդիմանալ այդ մտքին, մասնավորապես հոգեբանները, ովքեր փորձում են ապացուցել, որ բացասական փորձը փոխում է մարդուն դեպի վատը: Տարբեր ուսումնասիրությունների արդյունքում ծնվեց տեսությունը` համաձայն որի ետտրավմատիկ սինդրոմը հենց այնպես չի անցնում, եւ մարդը նման վիճակից հետո դժվար է վերականգնվում: Սակայն հոգեբանների ասոցիացիայի ուսումնասիրությունը, որ հրապարակվել է Current Directions in Psychological Science ամսագրում, զարմացրել է գիտական հանրությանը:
Բաֆֆալոյի համալսարանի պրոֆեսոր Մարկ Սիրին վստահեցնում է, որ բարդ փորձությունները ամրացնում են մարդուն` նրան հոգեբանորեն ավելի կայուն դարձնելով: Պրոֆեսորն ուսումնասիրել է մարդկանց , ովքեր վերապրել են, օրինակ` հարազատի մահը, ֆիզիկական եւ սեռական բռնությունները, բաժանումը ծնողներից կամ բնական աղետները:
Հոգեբանը պարզել է, որ նա, ով շատ տխուր դեպքերի է հանդիպել իր կյանքում, ծանր դեպրեսիա է անցել եւ հոգեբանական տրավմա տարել: Սակայն զարմանալի է, նրանք, ում կյանքը շատ թեթեւ է անցել եւ առանց ցնցումների, բախվել են նույն խնդիրներին: Ավելի լավ է եղել այն մարդկանց վիճակը, ովքեր չափավոր դժվարություններ են հաղթահարել:
Ըստ երեւույթին մարդիկ սովորում են կառավարել իրավիճակը` անցնելով դժբախտությունների միջով:
Միեւնույն ժամանակ նրանց կյանքում միայն դժբախտություններ չի, որ եղել են, դրա համար նրանք չեն կորցրել լավատեսությունը:
"Բացասական կենսափորձը նրանց բարոյապես ամրացրել է, եւ նրանք դժվարությունների միջով ավելի հեշտ են անցնում: Բացի այդ, նրանք սոցիալական հմտություններ են ձեռք բերում, քանի որ օգնության համար դիմում են ընկերներին ու հարազատներին",- բացատրում է Մարկ Սիրին:
"Եվ այդուհանդերձ, այդ դառը փորձը մարդուն պետք չէ: Ես չէի ցանկանա, որ մարդիկ հատուկ գնային դեպի դժվարությունները եւ հատկապես երեխաներին դաստիարակեին խիստ պայմաններում` թրծելով բնավորությունը: Խոսքն այն մասին է, որ նույնիսկ ամենամեծ ողբերգությունը կարելի է հաղթահարել",- նշում է հոգեբանը:
Մեկ այլ հետազոտության համաձայն` ոչ թե լավատեսությունը, այլ հենց վատատեսությունն է ապահովում երկարատեւ ու խաղաղ կյանքը: Շուրջ կես դար առաջ ամերիկացի հոգեբան Լյուիս Թերմանը լայնածավալ ուսումնասիրություն սկսեց: Նա կազմում է հազար հինգ հարյուր կամավորների ցուցակ, որոնց տասը տարեկանը լրացել է 1921 թվականին: Փորձի նպատակն էր ուսումնասիրել էմոցիոնալ վիճակի անդրադարձն անհատականության եւ կյանքի տեւողության վրա: Գիտնականը կազմել է փորձի մասնակիցների բնութագիրը, որը լրացվել է ամեն տասնամյակ: Եվ բոլորովին վերջերս ավարտվել է այդ փորձի արդյունքների ամփոփումը: Պարզվել է, որ ավելի վաղ մահացել են նրանք, ովքեր ավելի կենսախինդ ու լավատես են եղել եւ ունեցել են հումորի զգացում:
Մինչեւ պատկառելի տարիքը ապրել են նրանք, ովքեր եղել են փնթնթան հոռետեսներ: Խնդիրն այն է, որ լավատեսական հայացքը շատ հաճախ վերածվում է չափից դուրս ինքնավստահության: Արդյունքում լավատեսները կորցնում են խելամտությունը` սիրում են խմել, ծխել եւ չմտահոգվել առողջության մասին, եւ ստացվում է, որ լավատեսությունը վնասում է առողջությանը:
