Ներկայումս Զատկի օրը որոշվում է ըստ Գաոսի բանաձևի: Դեռևս 1800թ-ին Գաոսը զատկի ժամանակը որոշելու համար առաջարկել է հետևյալ բանաձևը`
D+E+22մարտի /1/
D և E անհայտ մեծությունները որոշելուց հետո, 1-ին բանաձևի գումարը միշտ մեծ կամ հավասար կլինի մարտի 22-ից և չի գերազանցի ապրիլի 25-ը: Ուստի Զատիկը կարող է տեղի ունենալ մարտի 22-ից մինչև ապրիլի 25-ը ներառյալ ժամանակահատվածում: Օգտվելով Գաոսի բանաձևից կարելի է հեշտությամբ որոշել Զատիկ տոնի ժամանակը ըստ Նոր տոմարի:
Նախ D և E անհայտ մեծությունների որոշելը պետք է հաշվել տվյալ տարեթիվը 4-ի, 7-ի և 19-ի վրա առանձին –առանձին բաժանել ստացված մնացորդները պահել և անտեսել քանորդները: Տվյալ դեպքում 4-ը հանդիսանում է նահանջ կրկնման պարբերաշրջանը, 7-ը շաբաթվա օրերի կրկնման պարբերաշրջանը, 19-ը լուսնի փուլերի կրկնման պարբերաժրջանը: Տարեթիվը նշված թվերի վրա բաժանելուց ստացված մնացորդները կնշանակենք A, B և C տառերով:
Տարեթիվը նշված է T տառով
T: 19=A
T: 4 =B
T: 7=C
Այստեղ A, B և C մեծությունները որոշելուց հետո կարելի է նոր տոմարով որոշել D և E –ն
D= (19 x A + 24): 30
E= (2 x B + 4 x C +6 x D +5): 7
Այսպիսով մենք տվյալ բանաձևերով կարող ենք իմնալ, թե այս տարի երբ է նշվում Զատիկը:
2014:4 = 503 / մնացորդը 3 / B=3
2014:7 =287 / մնացորդը 5/ C= 5
2014:19 =106/ մնացորդը 0/ A=0
D= (19 x 0+24): 30= 24:30=0.8 /մնացորդը 0/ D=0
E= (2 x 3 + 4 x 5+ 6 x 0 +5): 7= 31:7=4 /մնացորդը 3/ E =3
D + E + 22 մարտի
0+3+22 մարտի = 25 / ապրիլի /, քանի որ ապրիլի 25-ը ուրբաթ օր է, ապա Զատիկը պիտի նշվի դրան նախորդող կիրակի օր` ապրիլի 20-ին:
Իսկ եթե մենք ստանում են 31-ից բարձր թիվ, ապա այդ թվից հանում ենք 31:
Այսպիսով ինչպես գիտենք այս տարի Զատիկը նշվում է ապրիլի 20-ին:
Դուք կարող եք այս բանաձևով հաշվել, թե երբ է լինելու Զատիկը հաջորդ տարի:
Արաքս Նազարյան
