Analitik.am-ի զրուցակիցն է նկարիչ, ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ, Հայաստանի նկարիչների միության և ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի նկարիչների միջազգային ընկերության անդամ Արամ Իսաբեկյանը:
Ինչպե՞ս կբնորոշեք Ձեր ուղին և Ձեր կողմից ստեղծված աշխատանքները:
Սկսեմ նրանից, որ իմ հայրը՝ Է.Իսաբեկյանն իր անուրանալի տեղն ունի որպես բազմաթիվ կոմպոզիցիոն աշխատանքների հեղինակ, մեծածավալ կտավների՝ կատարված բարձր պրոֆեսիոնալիզմով, ներշնչանքով, իմաստով և որակով։ Նրա՝ հայ ժողովրդի պատմական նկարները հիրավի մեր արվեստի ոսկե ֆոնդն են։ Իմ ուղին արվեստում տարբերվում է հորս ընտրած ուղուց, և դա հասկանալի է, որովհետև ես ուրիշ սերունդի ներկայացուցիչ եմ, ուրիշ միջավայրում մեծացած և ուրիշ խնդիրների առաջ կանգնած։ Կարևորն այն է, որ կրթություն ստանալուց հետո ես միշտ ստեղծագործել եմ առանց նախապաշարումների, արել եմ այն, ինչ ցանկացել եմ և համարել ճիշտ տվյալ պահին: Աշխատել եմ և աշխատում եմ կերպարվեստի համարյա բոլոր ժանրերում և տարբեր ոճերով:
Իսկ նկարչությունից դուրս ուրիշ ո՞ր ոլորտում եք պատկերացրել Ձեզ:
Ուսանող ժամանակ զգացողություն ունեի, որ կարող եմ որպես ռեժիսոր ֆիլմեր նկարել, հրապուրվել եմ հնաբանությամբ, գրելու մարմաջ ունեի, բայց բարեբախտաբար ժամանակին հասկացա, որ իմը նկարչությունն է, որին սիրահարված եմ ոտքով և գլխով և շարունակում եմ սիրահարված մնալ, եթե այդպես կարելի է արտահայտվել։
Կրթությունը Ձեզ տվե՞ց այն ամենն, ինչ անհրաժեշտ էր նկարիչ դառնալու համար, թե՞ բնությունն արդեն տվել է անհրաժեշտ հատկությունները և կրթվելն այնքան էլ էական չի:
Կարծում եմ՝ մեծամտություն թող չթվա, որ հորիցս և հիանալի նկարչուհի մորիցս՝ Արփենիկ Նալբանդյանից, որոշակի շնորհքներ գեներով ինձ փոխանցվել են։ Բայց համոզված եմ, որ առանց պրոֆեսիոնալ կրթության և աշխատասիրության, ոչ մի շոշափելի հաջողության հասնել հնարավոր չի։
Խոսենք ցուցահանդեսների մասին, անհատական ի՞նչ ցուցահանդեսներ եք ունեցել և մոտ ապագայում ի՞նչ ծրագրեր ունեք:
Անհատական ցուցահանդեսներ ունեցել եմ Երևանում տարբեր ժամանակներում 4 թե 5 անգամ, Հալեպում Սիրիայում, Փարիզում՝ 3 անգամ, Թբիլիսիում 200-ից ավել խմբակային ցուցահանդեսնեմ եմ ունեցել ։ Կարող էի ավելի անհատական ունենալ , բազմաթիվ առաջարկներ եմ մերժել՝ ժամանակ չունենալու պատճառով, այսինքն՝ Ակադեմիայի ռեկտոր լինելուս հանգամանքը խանգարել է։ Այս տարի մասնակցելու եմ մի շարք շատ կարևոր ցուցադրությունների Հայաստանում և արտասահմանում նոր նկարներով, որ շատ կարևորում եմ։
Ժամանակակից իրականությունը բազմաթիվ նորամուծություններ է մտցրել նկարչության մեջ: Ինչպե՞ս եք վերաբերվում դրանց:
Նորամուծություններին նորմալ եմ վերաբերվում, եթե դրանք արվեստագետի մոտ բնականորեն է առաջանում, ոչ արհեստական՝ մոդայից ելնելով։ Նոր բան անելը, ստեղծելն իսկական արվեստագետի բնական զարգացումների հիմնական մասն են կազմում, բայց դա պետք է գա իր ներքին զգացողություններից, սրտից պետք է գա, մնացածը կոնյուկտուրա է։
Ըստ Ձեզ, ո՞րն է արվեստագետի անկախությունը և ո՞րն է պետության անկախությունը:
Անկախ պետություններ, ըստ ինձ, չկան, գուցե միայն ԱՄՆ - ն։ Արվեստագետի ազատությունն իր ազատ արտահայտվելն է արվեստի լեզվով հնարավորության մեջ է։
Ազգայինը հնարավո՞ր է համատեղել մոդեռնի հետ: Ընդհանրապես, ի՞նչ է իրենից ներկայացնում ազգային մշակույթը:
Այո, կարելի է, եթե ստեղծվում է որակյալ ինքնուրույն արվեստ, ոչ կապկած, այլ խորապես ընկալված և մարսած։ Ընդհանրապես, ազգային արվեստը ստեղծվում է անհատների կողմից, եթե ստեղծվում է բարձր որակի ստեղծագործություններ, հենց դրանք էլ ընկալվում են որպես ազգային։ Կարելի է բազմաթիվ օրինակներ բերել մեր և արտասահմանյան ստեղծագործողների օրինակներով։
Կարծրատիպ կա, որ հայկական նկարչությունը տաք նկարչություն է: Համամի՞տ եք այս մտքին:
Հայ նկարչությունը, բարեբախտաբար, այնքան տարբեր և հարուստ է իր արտահայտչամիջոցներով, որ համոզված եմ՝ այդ միտքը տեղին չէ, դա ուրիշների կողմից հայկական արվեստը նսեմացնելու, սահմանների մեջ դնելու փորձ է։
Ցանկացած նոր գաղափար մեր մոտ անցնում է քննադատությունների փշոտ ճանապարհով, ինչո՞ւ է այդպես:
Մեծ գաղափարները մեծ հովանավորների կարիք ունեն, ինչպես՝ օրինակ եղել է վերածնունդի դարաշրջանում Իտալիայում: Մեր ժամանակներում, երբ ճաշակի անգրագիտության համատարած անկում ենք տեսնում, ուրիշ արդյունք հնարավոր չի ստանալ։
Քաղաքականությունը մշակույթի մի մասն է, բայց այն չի սնվում մշակույթով: Ինչո՞ւ, միգուցե մշակութային գործիչներն են մեղավո՞ր, թե սա պետության կողմից անտարբեր դիրքորոշման արդյունք է:
Մեր իրականությունում քաղաքականությունը և մշակույթը նույնիսկ զուգահեռ չեն ընթանում: Մշակույթի մարդիկ մեղք չունեն, որովհետև ոչ թե նրանց անկեղծ խոսքն են ուզում լսել, այլ օգտագործել ինչ-ինչ նպատակների համար, իսկ արվեստագետը, որպեսզի Աստծու կողմից տրված այս կարճ ժամանակում կարողանա ստեղծագործել և կատարել այն միսիան, որի համար ծնվել է, պետք է հարմարվի։
Ի՞նչ կցանկանաք Հայաստան երկրին և հայ ժողովրդին:
Իհարկե, անվրդով խաղաղություն, արժանապատիվ աշխատանք, ամուր ընտանիքներ և սեր ու հարգանք իրար նկատմամբ։
